พ.ศ. ๒๕๐๕

ความยาว ๑.๓๗ นาที

ฟิล์ม ๑๖ มม. / ขาว-ดำ / เสียง

สร้าง ธำรง รุจนพันธุ์

          เป็นภาพยนตร์ม้วนเล็ก ๆ บันทึกเหตุการณ์การเดินขบวนของประชาชน นักเรียน ในตัวเมือง จังหวัดนราธิวาส บันทึกโดย นายธำรง รุจนพันธุ์ ช่างถ่ายรูปและถ่ายภาพยนตร์ เจ้าของร้าน ไทยอาร์ต ในตลาดจังหวัดนราธิวาส  เข้าใจว่าหลังจากรู้ผลว่าประเทศไทยแพ้คดีกรณีเขาพระวิหาร ระหว่าง ไทย กับ กัมพูชา ในศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ หรือที่เรียกกันว่าศาลโลก เมื่อศาลโลกตัดสินเมื่อวันที่ ๑๕ มิถุนายน ๒๕๐๕ ว่าปราสาทเขาพระวิหารเป็นของกัมพูชา ประชาชนไทยทั่วประเทศตกอยู่ในความเศร้า เกิดกระแสเจ็บแค้น ทั่วประเทศ รัฐบาลจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้ออกแถลงการณ์ต่อประชาชนเมื่อวันที่ ๓ กรกฎาคม ว่าไม่เห็นด้วยกับคำตัดสินของศาลโลก และสาบานว่าด้วยเลือดและน้ำตาวันหนึ่งจะต้องเอาคืนมาให้ได้ และต่อมาวันที่ ๑๓ กรกฎาคม นั้น รัฐบาลไทยก็ยื่นหนังสือถึงเลขาธิการสหประชาชาติ ประท้วงคำตัดสิน  รัฐบาลเปิดให้มีการจัดเดินขบวนเพื่อแสดงการประท้วงได้ทั่วประเทศ จึงมีการลุกขึ้นมาเดินขบวนแสดงความรู้สึกไม่พอใจกันทั่วไป 

          ในจังหวัดนราธิวาสซึ่งอยู่ใต้สุดของสยาม ก็ปรากฏว่ามีการนัดหมายจัดชุมนุมเพื่อเดินขบวนแสดงความรู้สึกเจ็บแค้นนี้เช่นกัน ช่างถ่ายภาพยนตร์ได้บันทึกภาพเหตุการณ์นี้ไว้เพียงสั้น ๆ ราว ๒-๓ นาที  ซึ่งอาจเป็นเพราะไม่ทันได้เตรียมตัวเตรียมการ  แต่ภาพที่ปรากฏ สามารถแสดงอารมณ์ความรู้สึกในหัวอกของคนไทยในเวลานั้นได้อย่างที่ไม่อาจเห็นได้จากสื่อบันทึกอื่นใด  ชาวเมืองซึ่งประกอบด้วยคนทุกหมู่เหล่า ไม่ว่าพ่อค้าแม่ค้า เจ้าหน้าที่รัฐ ทั้งไทยพุทธ ไทยมุสลิม ครู นักเรียน ได้ออกมารวมตัวกัน เดินขบวนแห่ไปตามถนนในตลาด ชูป้ายคำขวัญ คำระบายความรู้สึกให้โลกรู้  

          ภาพยนตร์นี้จึงมีคุณค่าเป็นบันทึกความทรงจำทางอารมณ์ความรู้สึกรักชาติอย่างแรงกล้าและเป็นหนึ่งเดียวทั่วประเทศครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ประเทศไทย