CHINA TOWN MONTAGE
ฟิล์ม ๑๖ มม. / สี / เสียง / ๖๐ นาที
๒๕๒๕
ผู้กำกับ สุรพงษ์ พินิจค้า
สำเพ็ง เป็นผลงานภาพยนตร์สร้างสรรค์โดย สุรพงษ์ พินิจค้า นักสร้างภาพยนตร์อิสระ ในขณะที่อายุเพียง ๒๗ ปี เมื่อปี ๒๕๒๕ ซึ่งเป็นงานสร้างขึ้นเพราะ ตัวสุรพงษ์อยากจะทำแต่ไม่มีใครจ้างทำ เขาจึงให้เหตุผลกับตัวเองว่า จะสร้างภาพยนตร์เรื่องเพื่อเป็นการเฉลิมฉลองในวาระครบรอบสองร้อยปีกรุงเทพมหานคร สุรพงษ์ตัดสินใจสร้างภาพยนตร์นี้ในแบบวันแมนโชว์ โดยเกิดแรงดลใจจากการสังเกตความเคลื่อนไหวเป็นไปในย่านไชน่าทาวน์ของกรุงเทพ หรือ สำเพ็ง เขาถือกล้อง ๑๖ มม. ออกไปถ่ายภาพยนตร์ บันทึกความเป็นไปของย่านสำเพ็ง เยาวราช แทบจะทุกตารางเมตร เพื่อบอกเล่าเรื่องราวใน ๑ วัน จากเช้าจรดเย็นไปจนถึงรุ่งสางของวันใหม่ ให้เห็นความเป็นสำเพ็งในสายตาของเขาบนจอภาพยนตร์ ๑ ชั่วโมง ใช้วิธีการตัดต่อเดินเรื่องและการประกอบเพลงบรรเลง โดยไม่มีคำพูดบรรยายใด ๆ เลย โดยเขาใช้เวลาผลิตภาพยนตร์เรื่องนี้นานกว่า ๖ เดือน
ในช่วงที่ภาพยนตร์สารคดีกึ่งทดลองเรื่องนี้ฉายประกวดในงานประกวดภาพยนตร์สารคดีสมัครเล่น ได้รับเสียงตอบรับทั้งในแง่ที่ว่าเป็นภาพยนตร์ทดลองที่ดีที่สุดของไทย ไปจนถึงถูกวิจารณ์ว่าเป็นภาพยนตร์สารคดีที่ดูไม่รู้เรื่องที่สุด แต่กระนั้น ความโดดเด่นของภาพยนตร์เรื่องนี้ ก็ทำให้นักวิจารณ์ภาพยนตร์ นำไปเปรียบเทียบกับภาพยนตร์ทดลองขึ้นหิ้งของโลกอย่าง The Man with a Movie Camera ของ Dziga Vertov
ผู้ที่ได้มีโอกาสชมฝีมือของสุรพงษ์ในการถ่ายภาพ ตัดต่อ และ การใช้เสียง ของภาพยนตร์ สำเพ็ง จะไม่แปลกใจเลย เมื่อเวลาผ่านไป ๒๒ ปี สุรพงษ์จะใช้ความสามารถอันมาก่อนกาลของเขาตีความ ดัดแปลงและสร้างสรรค์ ทวิภพ อมตะนิยายเรื่องดังของไทย ให้กลายเป็นภาพยนตร์ที่ถูกกล่าวถึง ทั้งในแง่ชื่นชมฝีมือการสร้างสรรค์ของสุรพงษ์ ว่าเป็นการดัดแปลงนิยายให้อยู่บนจอเงินได้อย่างดีเยี่ยม แต่ขณะเดียวกันก็ถูกผู้ชมอีกฝั่งมองว่าเป็นภาพยนตร์ที่ทำลายความเป็นอมตะของหนังสือนิยายเรื่องดังลงอย่างไม่มีชิ้นดี
ดูเหมือนนอกจากจะแสดงให้เห็นความสามารถทางด้านเทคนิคภาพยนตร์แล้ว ผลงานสุรพงษ์ยังก่อให้เกิดการถกเถียงในเรื่องของรูปแบบและคุณค่าของภาพยนตร์มาโดยตลอด เฉกเช่นเดียวกับที่งานศิลปินชั้นดีระดับโลกมากมายที่มักก่อให้เกิดคำถามและข้อถกเถียงมากมายจากผู้ชื่นชอบและชิงชัง
