ในช่วงมหกรรมหนังสือระดับชาติ ครั้งที่ 20 วันที่ 10-20 ตุลาคม 2567 หอภาพยนตร์ได้เปิดตัวหนังสือเล่มใหม่ “บนทางรถไฟสายพม่า: รวมเรื่องสั้นของคุณาวุฒิ” ซึ่งนำต้นฉบับเรื่องสั้นจำนวนมากของ วิจิตร คุณาวุฒิ ผู้กำกับภาพยนตร์ไทยชั้นครู ที่หอภาพยนตร์ได้รับมอบมาจากคู่ชีวิต ทองปอนด์ คุณาวุฒิ มาชำระเรียบเรียงควบคู่ไปกับเรื่องที่ค้นหาได้เพิ่มเติมจากแหล่งอื่น จนสามารถจัดพิมพ์รวมเป็นเล่มความหนาเกือบหนึ่งพันหน้า เพื่อส่งท้ายวาระ 101 ปีชาตกาล วิจิตร คุณาวุฒิ ที่หอภาพยนตร์จัดกิจกรรมฉายและนิทรรศการมาตั้งแต่ต้นปี
จุดประสงค์ของการจัดพิมพ์หนังสือเล่มนี้ คือนำผลงานเรื่องสั้นของ วิจิตร คุณาวุฒิ ที่เคยตีพิมพ์ในอดีตมารวบรวมเป็นหลักแหล่งและเผยแพร่ให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ เป็นงานในแบบที่เรียกกันว่า collected ไม่ใช่ selected หรือการคัดสรร รวมแล้วมีเรื่องสั้นบรรจุอยู่ทั้งหมด 108 เรื่อง ผนวกกับตัวอย่างงานเขียนประเภทอื่น ๆ อีก 4 ชิ้น โดยนำชื่อเรื่องสั้น “บนทางรถไฟสายพม่า” (2489) ซึ่งเป็นเรื่องแจ้งเกิดในบรรณพิภพมาตั้งเป็นชื่อเล่ม
เรื่องสั้นเหล่านี้เขียนขึ้นในนามปากกาหลักว่า “คุณาวุฒิ” อันเป็นนามที่ต่อมาเขายึดเป็นชื่อในการกำกับภาพยนตร์ และมีนามปากการองคือ “สัตตบุษป์” (สะกดต่างกันไปในบางแหล่ง) ซึ่งภายหลังเขาก็นำมาใช้เป็นชื่อผู้ลำดับภาพหรือผู้เขียนบทภาพยนตร์บางเรื่องเช่นกัน เรื่องสั้นเกือบทั้งหมดได้รับการตีพิมพ์ครั้งแรกระหว่างปี 2489-2496 อันเป็นช่วงเวลาที่คุณาวุฒิประกอบอาชีพนักประพันธ์และนักหนังสือพิมพ์
หนังสือ “บนทางรถไฟสายพม่า: รวมเรื่องสั้นของคุณาวุฒิ” จึงเป็นเสมือนเครื่องย้อนเวลาพาไปสู่ช่วงที่ผู้กำกับภาพยนตร์คนหนึ่งกำลังยึดอาชีพนักประพันธ์อันเป็นรากฐานต่อทักษะการเขียนบทภาพยนตร์ระดับชั้นครูของเขา และยังทำให้เราได้เห็นถึงมุมมองต่อโลกและชีวิตที่เชื่อมโยงกับการสร้างสรรค์ผลงานภาพยนตร์ในเวลาต่อมา ไม่เพียงเท่านั้น งานเขียนเหล่านี้ยังทำหน้าที่เป็นจดหมายเหตุของบ้านเมือง ยุคที่การเมืองและสังคมไทยกำลังผันผวนในช่วงรอยต่อระหว่างสงครามโลกและสงครามเย็น คุณาวุฒิได้บอกเล่าชีวิตคนไทยหลายระดับ หลากอาชีพ จากเหนือจรดใต้ และจับสังเกตพฤติกรรมไปจนถึงขุดเอาด้านมืดมาตีแผ่อย่างน่าพรั่นพรึง ทั้งหมดนี้เป็นแหล่งข้อมูลชั้นดีต่อการศึกษาค่านิยม ความคิด บรรยากาศ และอารมณ์ความรู้สึกของผู้คนในยุคนั้น ที่คุณาวุฒิกลั่นมาจากประสบการณ์อันโชกโชน ตั้งแต่วัยเพียงยี่สิบต้น ๆ ไปจนถึงสามสิบปี
วันอังคารที่ 12 พฤศจิกายนนี้ ขอเชิญมาทำความรู้จักกับเรื่องสั้นแบบคุณาวุฒิและคุณค่าของหนังสือเล่มนี้ให้มากยิ่งขึ้น กับวิทยากร สุชาติ สวัสดิ์ศรี บรรณาธิการอาวุโสผู้เชี่ยวชาญด้านวรรณกรรมไทย ซึ่งได้เขียนคำนิยมประจำเล่ม และ เวียง-วชิระ บัวสนธ์ บรรณาธิการผู้จัดพิมพ์ “มนุษยธรรมในป่าเปลี่ยว” รวมเรื่องสั้นเล่มแรกของคุณาวุฒิเมื่อ 31 ปีก่อน ผู้เขียนบทวิเคราะห์เป็นคำตามของเล่ม “บนทางรถไฟสายพม่า” ที่จะมาร่วมแลกเปลี่ยนทัศนะที่มีต่อผลงานวรรณกรรมของ วิจิตร คุณาวุฒิ ณ หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) เริ่มกิจกรรมตั้งแต่เวลา 14.00 น. เป็นต้นไป
หนังสือ “บนทางรถไฟสายพม่า: รวมเรื่องสั้นของคุณาวุฒิ” มีจำหน่ายที่หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) หรือสั่งซื้อทางไปรษณีย์ได้ที่ www.facebook.com/mayapanich และ LINE ID: mayapanichshop หรือโทรศัพท์ 06 3465 7227 ในราคา 960 บาท (ไม่รวมค่าจัดส่ง) ลดพิเศษ 860 บาท เฉพาะผู้ที่มาร่วมกิจกรรมเสวนาวันที่ 12 พฤศจิกายน 2567 สำหรับผู้ที่สนใจสำรองที่นั่งล่วงหน้าได้ที่ <<คลิก>>
กำหนดการกิจกรรมเสวนาหนังสือ บนทางรถไฟสายพม่า: รวมเรื่องสั้นของ คุณาวุฒิ
วันอังคารที่ 12 พฤศจิกายน 2567
14.00 น. ฉายสารคดีโทรทัศน์ น้ำพักน้ำแรง สัมภาษณ์ วิจิตร คุณาวุฒิเกี่ยวกับการเขียนเรื่องสั้น
14.30 น. สนทนากับ สุชาติ สวัสดิ์ศรี และ เวียง-วชิระ บัวสนธ์ ที่ปรึกษาหนังสือ “บนทางรถไฟสายพม่า: รวมเรื่องสั้นของ คุณาวุฒิ”
16.00 น. ฉายสารคดี คุณาวุฒิวันหนึ่ง เราจะหัวเราะให้แก่วันนี้ (70 นาที)
