โปรแกรมคัดสรรผลงานเด่นของ ชองทาล อัคเคอร์มาน ผู้กำกับหญิงชาวเบลเยียมคนสำคัญของโลก
ข่าวดังที่ทำให้แฟนหนังประหลาดใจและตื่นเต้นเมื่อปลายปีที่แล้ว คือการที่ “Jeanne Dielman, 23, Quai du Commerce, 1080 Bruxelles” ของ ชองทาล อัคเคอร์มาน คว้าอันดับหนึ่งในโพลสำรวจ The Greatest Films of All Time ของนิตยสาร Sight & Sound ซึ่งตีพิมพ์โดย British Film Institute อันเป็นโพลที่ถือว่ามีความน่าเชื่อถือ มีน้ำหนัก และสำรวจมานานต่อเนื่องกว่าครึ่งศตวรรษ ทำให้หนังตัวเต็งอื่น ๆ อย่าง “Vertigo” และ “Citizen Kane” ที่ต่างเคยครองอันดับหนึ่งของโพลนี้ ได้คะแนนร่นไปเป็นอันดับสองและสาม
ถึงแม้ว่าภาพยนตร์ความยาวเกือบสี่ชั่วโมงเรื่องนี้และชื่อของ ชองทาล อัคเคอร์มาน จะเป็นที่รู้จักในหมู่คนดูหนังอาร์ตมานาน ในฐานะผู้กำกับหนังยุโรปยุคหลัง French New Wave ที่มีเอกลักษณ์อันเข้มข้น ในการสำรวจอารมณ์ความรู้สึกของตนเองและคนรอบข้าง แต่การขึ้นอันดับหนึ่งอย่างเซอร์ไพรส์ทำให้กระแสความสนใจในตัวอัคเคอร์มานและงานของเธอกลับมาคึกคักอีกครั้ง
ชองทาล อัคเคอร์มาน เป็นชาวเบลเยียมเชื้อสายยิว ยายของเธอและญาติหลายคนเสียชีวิตในค่ายกักกันนาซี ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ภาพยนตร์ของอัคเคอร์มาน พร่าเลือนเส้นแบ่งระหว่างสารคดี หนังทดลอง บันทึกส่วนตัว ประวัติครอบครัว และเรื่องแต่ง ขณะเดียวกันเธอตอบสนองและส่งเสริมกระแสสตรีนิยมในโลกตะวันตก ช่วงทศวรรษปี 1970 ด้วยการทำหนังที่มีตัวละครผู้หญิง อันจุดประกายการถกเถียงได้ไม่หยุดหย่อน ตัวอย่างที่ชัดที่สุดคือ “Jeanne Dielman, 23, Quai du Commerce, 1080 Bruxelles” หนังที่ติดตามชีวิตแม่บ้านในกรุงบรัสเซลส์ โดยจดจ้องไปที่รายละเอียดเล็กน้อยทุกอย่างในชีวิตของเธอ รวมทั้งฉากทำมีตโลฟอันโด่งดัง ทั้งหมดเพื่อแสดงให้เห็นว่า ภายใต้ฉากหน้าของความน่าเบื่อและกิจวัตรประจำวันซ้ำซาก แท้จริงแล้วแฝงไว้ด้วยดรามาที่ปะทุและเฝ้ารอพร้อมจะระเบิดออกมาได้ทุกเมื่อ หนังเรื่องนี้ได้รับการยกย่องว่าเป็นงานมาสเตอร์พีซของหนังเฟมินิสต์ในการแสดงภาพชีวิตผู้หญิงอย่างละเอียดลออในแบบที่สื่อภาพยนตร์ไม่เคยทำมาก่อน
ใน “D’est (From the East)” อัคเคอร์มานเดินทางออกเก็บภาพผู้คนและบ้านเมืองในยุโรปตะวันออกหลังสหภาพโซเวียตล่มสลาย ในบรรยากาศที่ทั้งโหยหา นุ่มนวล และเศร้าสร้อย หนังสำคัญอีกสองเรื่อง ได้แก่ “News
from Home” และ “No Home Movie” เป็นงานบันทึกภาพและความรู้สึก รวมทั้งความสัมพันธ์ระหว่างอัคเคอร์มานกับแม่ของเธอ โดยใน “News from Home” เธอใช้เทคนิคการเล่าเรื่องผ่านจดหมายที่แม่เขียนติดต่อกับเธอ ตอนที่เธอย้ายไปอยู่ในนิวยอร์ก ซึ่งได้แสดงภาพมหานครอันยิ่งใหญ่ พลุกพล่าน และเปล่าเปลี่ยวไปพร้อม ๆ กัน ส่วน “No Home Movie” เป็นบันทึกการใช้เวลาด้วยกันระหว่างอัคเคอร์มานกับแม่ของเธอ เป็นงานที่
ทั้งส่วนตัวมาก และทำหน้าที่ราวกับบทสรุปชีวิตการทำหนังของอัคเคอร์มานไปพร้อม ๆ กัน
หอภาพยนตร์จัดโปรแกรมพิเศษ “THE VISIBLE WOMAN: SELECTED WORKS OF CHANTAL AKERMAN” ในวันที่ 23, 29 และ 30 เมษายน 2566 โดยนำผลงานเรื่องดังกล่าวและงานอื่น ๆ ของ ชองทาล อัคเคอร์มาน
รวม 6 เรื่อง ตั้งแต่หนังสั้นเรื่องแรกไปจนถึงหนังยาวเรื่องสุดท้ายของชีวิต มาจัดฉายในฉบับบูรณะใหม่โดยหอภาพยนตร์เบลเยียม (Royal Film Archive of Belgium หรือ CINEMATEK)
รอบฉายโปรแกรมพิเศษ “THE VISIBLE WOMAN: SELECTED WORKS OF CHANTAL AKERMAN”
อาทิตย์ที่ 23 เม.ย. 2566 เวลา 14.00 น.
Jeanne Dielman, 23, Quai du Commerce, 1080 Bruxelles
(1975 / 200 นาที / ภาษาฝรั่งเศส คำบรรยายภาษาไทยและอังกฤษ)
สำรองที่นั่งที่ https://fapot.or.th/main/cinema/view/1944
เสาร์ที่ 29 เม.ย. 2566 เวลา 13.00 น.
ภาพยนตร์สั้น Saute ma ville (Blow Up My Town) x La Chambre (The Room) และ Cinema Lecture หลังชมภาพยนตร์โดย รัชฏ์ภูมิ บุญบัญชาโชค นักเขียนบท ผู้กำกับ นักวิจารณ์ และอาจารย์สอนภาพยนตร์
สำรองที่นั่งที่ https://fapot.or.th/main/cinema/view/1951
เสาร์ที่ 29 เม.ย. 2566 เวลา 15.30 น.
D’Est (From the East)
(1993 / 110 นาที / ภาษาฝรั่งเศส คำบรรยายภาษาอังกฤษ)
สำรองที่นั่งที่ https://fapot.or.th/main/cinema/view/1952
อาทิตย์ที่ 30 เม.ย. 2566 เวลา 13.00 น.
News from Home
(1977 / 90 นาที / ภาษาอังกฤษ คำบรรยายภาษาไทย)
สำรองที่นั่งที่ https://fapot.or.th/main/cinema/view/1953
อาทิตย์ที่ 30 เม.ย. 2566 เวลา 15.30 น.
No Home Movie
(2015 / 115 นาที / ภาษาฝรั่งเศส คำบรรยายภาษาไทยและอังกฤษ)
สำรองที่นั่งที่ https://fapot.or.th/main/cinema/view/1954