อีแตน

ฟิล์ม 35 มม. / สี / เสียง / 207 นาที

บริษัทสร้าง ละโว้ภาพยนตร์

ผู้อำนวยการสร้าง อุบล ยุคล ณ อยุธยา

ผู้กำกับ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ

ผู้เขียนบท บุษบง นารถสุดา

ผู้กำกับภาพ โสภณ จงเสถียร

ผู้ลำดับภาพ อนุสร

ผู้กำกับศิลป์ ทวีศักดิ์ เสนาณรงค์

ผู้ทำดนตรีประกอบ Ading Dila

ผู้ออกแบบเครื่องแต่งกาย ทองอินทร ดาวเรือง

ผู้แสดง มิตร ชัยบัญชา, อรัญญา นามวงศ์, วิไลวรรณ วัฒนพานิช, กัณฑรีย์ นาคประภา, เยาวเรศ นิสากร, มาลี เวชประเสริฐ, แมน ธีรพล, ชฎาพร วชิรปราณี, สมพล กงสุวรรณ, เสน่ห์ โกมารชุน, ชูศรี โรจนประดิษฐ์, สุคนธ์ คิ้วเหลี่ยม, ชาลี อินทรวิจิตร, ล้อต๊อก, วัชราภรณ์ พึ่งสังข์, วิชิต ไวงาน, สุวิน สว่างรัตน์, สุมาลี ทองหล่อ, ปราณีต คุ้มเดช, สิงห์ มิลินทราศัย, ชูศรี มีสมมนต์, กำจร อรรถไกวัลวาที, จันตรี สาริกบุตร, สุรชาติ ไตรโภค, มาเรีย เกตุเลขา, บุญศักดิ์ ดวงดารา, เทิ่ง สติเฟื่อง, สมโภชน์ เสลากุล, ยรรยง โปร่งน้ำใจ, ประสาน ปัทมวานุ, ผาสุก คงสถิตย์, ชื้นแฉะ, นิตย์, พลโท ม.ล. ขาบ กุญชร


ภาพยนตร์ของ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ หรือ “เสด็จพระองค์ชายเล็ก” แห่งวงการภาพยนตร์ไทย ผู้สร้างหนังมาตั้งแต่ก่อนสงครามโลก ครั้งที่ 2 และเป็นหนึ่งในผู้นำของบรรดาคนทำหนังไทยในช่วงหลังสงคราม ที่ส่วนมากนิยมถ่ายทำด้วยระบบฟิล์ม 16 มม. พากย์สดในโรง แต่พระองค์ทรงเป็นเพียงผู้สร้างไม่กี่ราย ที่ลงทุนสร้างโรงถ่ายภาพยนตร์ และถ่ายทำในระบบฟิล์ม 35 มม. เสียงในฟิล์ม อันเป็นมาตรฐานสากล ในนามบริษัทละโว้ภาพยนตร์  


อีแตน เป็นผลงานที่ทั้งครบรสและชวนฝันราวกับเทพนิยาย ซึ่งต่อยอดมาจากความสำเร็จของ เงิน เงิน เงิน หนังรวมดาราที่ละโว้ภาพยนตร์สร้างขึ้นในปี 2508 ภายหลังจากหยุดผลิตภาพยนตร์ไประยะหนึ่ง เนื่องจากไม่ได้รับความเป็นธรรมจากเจ้าของโรงภาพยนตร์ทั่วไปในตอนนั้น 


ภาพยนตร์เล่าเรื่องราวของ แตน หลานสาวพระยาภูมินทร์พิทักษ์ ที่ถูกคนรับใช้ของบุพการีพาไปเลี้ยงดูอยู่ในสลัมตั้งแต่แบเบาะ เพื่อให้รอดพ้นจากการปองร้ายของคนที่หวังจะฮุบสมบัติของเธอ แตนจึงเติบโตขึ้นท่ามกลางความยากจนและแก่นแก้วไม่ต่างจากเด็กผู้ชาย แต่วันหนึ่ง โชคชะตากลับเล่นตลก เมื่อผู้ที่เคยจะปองร้ายเธอ ได้มาว่าจ้างให้เธอปลอมตัวไปเป็นหลานของพระยาภูมินทร์ฯ ที่สูญหายไปเมื่อหลายปีก่อน ด้วยหวังจะหลอกลวงเพื่อยึดครองทรัพย์สมบัติ โดยหารู้ไม่ว่ากลับเป็นการพาเจ้าของที่แท้จริงกลับคืนสู่ชาติตระกูลและสิ่งที่เธอควรจะได้รับอีกครั้ง 


หมุดหมายสำคัญอย่างหนึ่งของ อีแตน คือการเป็นผลงานการแสดงภาพยนตร์อย่างเต็มตัวเรื่องแรกของ อรัญญา นามวงศ์ อดีตรองนางสาวไทยปี 2508 ก่อนที่เธอจะกลายเป็นนางเอกขาประจำของละโว้ภาพยนตร์และเป็นนักแสดงหญิงที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคนหนึ่งของวงการภาพยนตร์ไทยในเวลาต่อมา ในขณะที่พระเอกนั้นคือ มิตร ชัยบัญชา ดาราชายอันดับหนึ่งในตอนนั้น ซึ่งเคยร่วมงานกับละโว้ฯ มาใน เงิน เงิน เงิน และ ทรชนคนสวย นอกจากนี้ภาพยนตร์ยังเต็มไปด้วยนักแสดงชื่อดังทั้ง วิไลวรรณ วัฒนพานิช, เยาวเรศ นิสากร, มาลี เวชประเสริฐ, แมน ธีระพล,เสน่ห์ โกมารชุน, ชูศรี โรจนประดิษฐ์ ฯลฯ


แม้จะมีสถานะเป็นเจ้า แต่เสด็จพระองค์ชายเล็กก็ทรงเข้าพระทัยในรสนิยมของแฟนหนังไทยซึ่งส่วนมากเป็นประชาชนชาวบ้าน และสามารถจับหัวใจของพวกเขาได้อยู่หมัด ในขณะเดียวกันก็ถ่ายทอดบรรยากาศของสังคมตัวละครสองกลุ่มทั้งในสลัมและคฤหาสถ์ ออกมาได้อย่างแสบสันและมีชีวิตชีวา อย่างเช่นในฉากตบตีกันอย่างยาวนานระหว่างนางเอกกับตัวอิจฉา ซึ่งเป็นดั่งสงครามทางชนชั้นที่ดุเดือด และชวนให้ผู้ชมเอาใจช่วยอีแตนอย่างเต็มที่


หนึ่งในจุดเด่นสำคัญอีกประการของพระองค์ คือการสร้างสรรค์ฉากเพลงที่สนุกสนานเพลิดเพลิน  เช่น เพลงอาบน้ำ นำร้องโดย สมพล กงสุวรรณ ท่ามกลางเด็ก ๆ ร่วมฉากมากมาย ที่ทั้งรื่นไหล น่ารัก น่าเอ็นดู จนทำให้ได้หัวเราะไปกับความรันทดของชีวิต รวมถึงฉากเพลงระบำไก่ ที่เรียกรอยยิ้มผู้ชมด้วยการให้ มิตร ชัยบัญชา ออกมาร่ายรำในชุดไก่ แม้จะเป็นแฟนตาซีแบบวาบหวามและเปี่ยมไปด้วยอารมณ์ขัน แต่ยังสามารถทำให้เสน่ห์ของมิตรได้ออกมาเปล่งประกาย จนติดตรึงเป็นฉากหนึ่งในความทรงจำของแฟนหนังไทยที่มีต่อพระเอกผู้เป็นที่รักคนนี้


อีแตน จึงมีคุณค่าเป็นตัวอย่างสำคัญของผลงานที่ทั้งครบเครื่อง ถึงพร้อมด้วยความบันเทิง จากฝีมือของคนทำหนังผู้ยิ่งใหญ่และแม่นยำในการปรุงแต่งรสชาติแบบหนังไทยแท้ ๆ มากที่สุดคนหนึ่ง ในขณะเดียวกัน ก็ยังเป็นมาตรวัดรสนิยมและค่านิยมของสังคมไทยที่สร้างภาพจำอันแตกต่างให้แก่คนรวยคนจน และเชื่อมั่นในกฏแห่งกรรม ในยุคที่ภาพยนตร์ยังมีสถานะเป็นยาชูใจและเครื่องหล่อเลี้ยงความฝันของผู้ชมทั่วประเทศ