ครูบ้านนอก

อำนวยการสร้าง : ดวงกมลมหรสพ  

กำกับ : สุรสีห์ ผาธรรม 

ถ่ายภาพ : -

นำแสดงโดย : ปิยะ ตระกูลราษฎร์, วาสนา สิทธิเวช, นภดล ดวงพร


ภาพยนตร์ซึ่งสร้างจากนิยายชื่อเรื่องเดียวกัน โดย คำหมาน คนไค นักวิชาการด้านการศึกษา และคนอิสาน เป็นภาพยนตร์ที่สร้างโดยคนอิสานและทีมงานคนอิสาน คือ กมล กุลตังวัฒนา อดีตนักพากย์หนัง กำกับโดย สุรสีห์ ผาธรรม นักพากย์หนังสายอิสานเช่นกัน


เมื่อภาพยนตร์ออกฉายในปี 2521 หลังจากเกิดเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519 ซึ่งทำให้บ้านเมืองกลับไปสู่การปกครองแบบเผด็จการอีกครั้ง  ปรากฏว่าภาพยนตร์ได้รับการต้อนรับจากผู้ชมอย่างมากเป็นประวัติการณ์ 


ประเด็นเด่นของหนัง เริ่มต้นคือการยกครูหรือกล่าวถึงครู จิตวิญญาณของครู อุดมการณ์ของครู ผู้เป็นประทีปอยู่ทั่วเมืองไทย ตัวเอกของเรื่อง เป็นนักศึกษาหนุ่มที่เพิ่งจบวิชาครูในเมืองหลวง กำลังกลับไปเป็นครูโรงเรียนประชาบาลที่บ้านเกิด และจากนั้นหนังก็เปิดเผยให้เห็นความลำบากยากจน ยากแค้นแสนเข็ญของวิถีชีวิตคนในชนบทภาคอิสาน ชีวิตความเป็นอยู่ของครูประชาบาลที่ไม่ได้รับการเอาใจใส่เท่าที่ควรมาแต่ไหนแต่ไร ระบบคอรัปชั่นและเจ้าขุนมูลนายในราชการไทย การสมคบและประสานประโยชน์กันระหว่างข้าราชการกับผู้ทรงอิทธิพลในท้องถิ่น หนังเล่าเรื่องซึ่งก็คือเรื่องเล่าที่เคยเล่ากันมานมนานจากปากสู่ปากหรือจากหนังสือ แต่ไม่เคยมีใครเล่าสิ่งเหล่านี้ในภาพยนตร์ไทย เพราะระบบการเซ็นเซอร์ภาพยนตร์ในอดีตไม่อนุญาตให้ทำ  สุรสีห์ ผาธรรม ยังเจตนาเล่าเรื่องซึ่งแฝงอารมณ์ขันในความขมขื่นหรือที่เรียกกันว่าตลกร้าย และที่สุดให้หนังจบลงด้วยการทำร้ายจิตใจนักเรียนและคนดูทั้งประเทศ เมื่อครูปิยะถูกฆ่าทิ้งเสียง่าย ๆ เหมือนการฆ่าผู้ท้าทายอำนาจชั่วร้าย หรือการฆ่าเพราะแย่งอำนาจนั้นกันเองในสังคมประเทศไทยในยุคสมัยที่ภาพยนตร์นี้ออกฉาย


ความสำเร็จของ “ครูบ้านนอก” ทำให้มีภาคต่อมาในชื่อ “หนองหมาว้อ” และทีมงานนี้ยังได้ผลิตภาพยนตร์ที่สำแดงความเป็นอีสานโดยอีสานออกมาเป็นลำดับ จนกล่าวได้ว่าเกิดกระแสภาพยนตร์อีสานและวงการภาพยนตร์อีสานขึ้นเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ไทย